Từ ‘Ngài ngủ gật’ đến huấn luyện viên xuất sắc nhất của bóng đá Việt Nam

Khi còn huấn luyện tại Hàn Quốc, ông Park Hang-seo được nhận định thường xuyên lựa chọn lối chơi bóng ngắn, phối hợp đến tận khung thành đối phương. Vì tính hiệu quả chưa cao, ông từng bị truyền thông đặt biệt danh ‘Sleeping One’ (Ngài ngủ gật) khi ông có tư thế huấn luyện như đang ngồi ngủ.

Đam mê bóng đá dẫn lối sự nghiệp cầu thủ

Ông Park Hang-seo sinh ngày 1/10/1957 và lớn lên tại huyện Sancheong, tỉnh Gyeongsang, Hàn Quốc. Từ khi còn học cấp 3, ông Park đã lọt vào mắt xanh của các nhà tuyển trạch nhờ lối chơi thông minh, nhạy bén dù sở hữu thể hình khiêm tốn. Rồi khi lên đại học Hanyang, cậu sinh viên khi đó cũng nhanh chóng lọt vào danh sách đội tuyển trường và thi đấu liên tiếp trong từ năm 1977 đến 1980.

Với những thành tích trong quá trình tập luyện và thi đấu, ông Park đã được lựa chọn vào U20 Hàn Quốc để tham dự Giải bóng đá trẻ châu Á năm 1978 tại Dhaka, Bangladesh (AFC Youth Championship, nay là Giải vô địch U19 châu Á). Năm đó, ông Park với vai trò đội trưởng đã giúp U20 Hàn Quốc giành chức vô địch.

Ngày 8/3/1981, ông lần đầu tiên được thi đấu cho đội tuyển quốc gia Hàn Quốc. Ông cùng các đồng đội đã giành chiến thắng 1-0 trước đối thủ Nhật Bản.

Huấn luyện viên Park Hang-seo khi còn là cầu thủ bóng đá.

Ở cấp câu lạc bộ, ông Park bắt đầu sự nghiệp bóng đá chuyên nghiệp tại Korea First Bank FC vào năm 1981, nhưng vài năm sau câu lạc bộ này đã giải thể. Ông sau đó nhập ngũ, thi đấu cho Army FC (đội bóng của quân đội) và hoàn thành nghĩa vụ quân sự.

Năm 1984, ông tiếp tục gia nhập Lucky-Goldstar Hwangso (nay là Seoul FC). Đây là giai đoạn đỉnh cao sự nghiệp cầu thủ của ông Park Hang-seo.

Trong 4 năm thi đấu, ông đã ra sân 99 trận, ghi 15 bàn. Đặc biệt vào năm 1985, với 4 bàn thắng và 3 đường kiến tạo, ông Park Hang-seo đã góp mặt trong đội hình tiêu biểu của mùa giải K-League 1985. Đó là một trong những dấu ấn được nhiều người nhớ đến người cầu thủ nhỏ con, nhưng rất nhanh nhẹn và linh hoạt.

Tuy nhiên, ông Park Hang-seo đã giải nghệ sự nghiệp cầu thủ vào mùa giải năm 1988, chuyển hướng sang con đường huấn luyện viên bóng đá.

Sự nghiệp huấn luyện tại Hàn Quốc

Ngay sau khi giải nghệ cầu thủ, ông Park Hang-seo trở thành trợ lý huấn luyện viên tại Seoul FC trong vòng 8 năm, sau đó ông làm vị trí tương tự tại Suwon Samsung Bluewings từ năm 1997 đến năm 1999.

Vào tháng 8/2005, ông trở thành huấn luyện viên đầu tiên của đội bóng mới thành lập là Gyeongnam FC và giúp đội bóng này đứng thứ 4 trong mùa giải K-League 2007. Đáng tiếc, ngay khi vừa khởi sắc, ông lại phải rời đội vì một số mâu thuẫn trong nội bộ.

Đến tháng 12/2007, ông kế nhiệm Huh Jung-moo làm huấn luyện viên cho Jeonnam Dragons, giúp đội bóng này đoạt vị trí Á quân League Cup 2008 và thứ đứng thứ 6 tại K-League 2009, tuy nhiên ông đã từ chức do ban lãnh đạo không hài lòng với thành tích. Thậm chí, ông còn bị liên lụy vì những cáo buộc bao che cho học trò trong một vụ bán độ và dàn xếp tỷ số, nhưng sau đó ông đã được tuyên bố vô tội.

Từ năm 2012 đến năm 2015, ông dẫn dắt đội bóng quân đội Sangju Sangmu FC. Dưới sự chỉ đạo của ông, đội đã 2 lần vô địch giải hạng Nhì K-League Challenge vào năm 2013 và 2015.

Năm 2017, ông Park được bổ nhiệm làm huấn luyện viên đội hạng ba Changwon City FC tại Korea National League Championship (nay là K-League 3) và đã giành chức vô địch giải năm đó, ông được vinh danh là huấn luyện viên hay nhất giải đấu.

Thầy Park trong vai trò trợ lý của huấn luyện viên người Hà Lan Guus Hiddink.

Trong khi đó, ở cấp độ đội tuyển quốc gia, ông Park Hang-seo từng được biết đến khá nhiều với tư cách là 1 trong 2 trợ lý của huấn luyện viên nổi tiếng Guus Hiddink cho đội tuyển quốc gia Hàn Quốc tham dự World Cup 2002. Ngoài ra trước đó, ông cũng có mặt trong thành phần Ban Huấn luyện của đội tuyển Hàn Quốc tham dự World Cup 1994.

Vào tháng 8/2002, ông được bổ nhiệm làm huấn luyện viên trưởng của Đội tuyển Olympic Hàn Quốc cho Đại hội thể thao châu Á 2002 nhờ những thành tích xuất sắc trong vai trò trợ lý huấn luyện viên. Tuy nhiên sau đó, Hiệp hội bóng đá Hàn Quốc (KFA) đã chấm dứt hợp đồng với ông vì thành tích chỉ đạt Huy chương Đồng.

Hành trình cùng bóng đá Việt Nam

Ngày 24/8/2017, sau khi U22 Việt Nam thua đậm U22 Thái Lan với tỷ số 0–3 và bị loại ngay từ vòng bảng SEA Games 29, huấn luyện viên trưởng khi đó là Nguyễn Hữu Thắng đã tuyên bố từ chức. Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) đã họp và báo cáo lên Tổng cục Thể dục thể thao về chủ trương mời huấn luyện viên ngoại dẫn dắt cho đội tuyển Việt Nam.

Hai cái tên nổi bật nhất lúc đó chính là Takashi Sekizuka và Park Hang-seo, nhưng vì chế độ đãi ngộ dành cho ông Takeshi là quá cao và khắt khe nên VFF đã chuyển sang phương án thứ hai là Park Hang-seo. Sau khi thương thảo thành công, ông Park đã ký hợp đồng để trở thành huấn luyện viên trưởng của đội tuyển bóng đá Việt Nam từ ngày 11/10/2017.

Toàn bộ quá trình từ thương thảo đến khi ký hợp đồng giữa 2 bên đã diễn ra trong một thời gian ngắn kỷ lục, chỉ trong vòng 1 ngày.

Huấn luyện viên Park Hang-seo ra mắt bóng đá Việt Nam.

Vào ngày 14/11/2017, ông có trận ra mắt trên cương vị huấn luyện viên trưởng đội tuyển quốc gia khi giúp Việt Nam hòa 0-0 với Afghanistan trên sân nhà tại vòng loại thứ 3 Asian Cup 2019, song kết quả này cũng đủ để tuyển Việt Nam lần đầu giành vé tham dự vòng Chung kết Asian Cup 2019 (Giải vô địch châu Á) kể từ năm 2007. Tại Asian Cup 2019, chúng ta cũng đến được với tứ kết khi để thua sát nút Nhật Bản 1-0.

Sau đó vào tháng 12/2017, thầy Park cùng đội tuyển U23 Việt Nam giành được Huy chương Đồng tại giải M-150 Cup 2017. Thế hệ vàng của bóng đá Việt Nam gồm những cái tên Công Phượng, Quang Hải, Văn Hậu, Văn Toàn, Duy Thanh… đã thắng đối thủ U23 Thái Lan với tỷ số 2-1 trong trận tranh hạng Ba.

Bước ngoặt trong sự nghiệp cầm quân của huấn luyện viên Park đến khi ông dẫn dắt lứa cầu thủ trẻ tài năng của Việt Nam – đội tuyển U23 giành ngôi Á quân tại Giải vô địch U23 châu Á 2018.

Bước vào giải đấu, là đội bóng được đánh giá thấp nhưng thầy trò huấn luyện viên Park Hang-seo lại xuất sắc giành quyền vào chơi trận chung kết. Tại trận chung kết gặp U23 Uzbekistan, U23 Việt Nam đã thi đấu sòng phẳng, Quang Hải lập siêu phẩm “cầu vồng tuyết” để gỡ hòa 1-1, thế nhưng các cầu thủ Uzbekistan đã xuất sắc hơn những phút cuối để mang về chiến thắng 2-1.

Thời điểm đó, người ta đã gọi hành trình của đội tuyển U23 Việt Nam là những “kỳ tích”, “kỳ diệu” của bóng đá đương đại.

Lối chơi phòng ngự phản công của huấn luyện viên Park giúp đội tuyển U23 Việt Nam lần lượt vượt qua các đối thủ mạnh như Australia, Qatar và Iraq.

Sau “kỳ tích Thường Châu”, ngày 26/1/2018, Cố Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã ký quyết định tặng Huân chương Lao động hạng Nhất cho đội tuyển bóng đá U23 Việt Nam và Huân chương Lao động hạng Ba cho huấn luyện viên trưởng Park Hang-seo, cùng với 2 cầu thủ xuất sắc nhất là thủ môn Bùi Tiến Dũng và tiền vệ Nguyễn Quang Hải.

Sau đó vào tháng 9/2018, huấn luyện viên Park dẫn dắt và đưa đội tuyển bóng đá nam Olympic Việt Nam giành vị trí thứ 4 tại Đại hội Thể thao châu Á (ASIAD) 2018 sau khi để thua Olympic UAE trên loạt sút luân lưu quyết định.

Để rồi cuối năm 2018, đội tuyển Việt Nam giành chức vô địch Giải vô địch Đông Nam Á 2018 sau 10 năm chờ đợi kể từ 2008. Hành trình đến ngôi vương của thầy trò Park Hang-seo hoàn toàn thuyết phục và xứng đáng. Việt Nam bất bại ở vòng bảng, thắng Philippines ở cả hai lượt trận, với cùng tỷ số 2-1. Gặp Malaysia ở chung kết là thách thức lớn nhất, nhưng rồi thầy trò Park Hang-seo vẫn biết cách khuất phục đối thủ bằng chiến thắng 1-0 tại Mỹ Đình, qua đó giành thắng lợi chung cuộc 3-2 và đăng quang.

Đồng thời, đội tuyển Việt Nam lọt vào vòng tứ kết Asian Cup 2019 và giành vị trí Á quân Cúp Nhà vua Thái Lan 2019 (King’s Cup 2019).

Đặc biệt trong đó, ông còn “chèo lái” đưa đội tuyển U22 Việt Nam đến ngôi vô địch và giành về Huy chương Vàng đầu tiên sau hơn 60 năm chờ đợi tại kỳ đại hội thể thao Đông Nam Á (SEA Games 30 năm 2019) tổ chức tại Philippines.

Ngày 27/8/2020, huấn luyện viên Park Hang-seo vinh dự được trao danh hiệu Huân chương Lao động hạng Nhì, vì những cống hiến giúp đội tuyển U22 Việt Nam lần đầu tiên trong lịch sử giành Huy chương Vàng bóng đá nam SEA Games.

HLV Park Hang-seo là người nước ngoài đầu tiên được trao Huân chương Lao động hạng Nhì ở lĩnh vực thể thao (bóng đá).

Tại vòng loại thứ ba World Cup 2020 khu vực châu Á, dù là đội đứng cuối bảng B nhưng đội tuyển Việt nam đã giành được 4 điểm sau chiến thắng 3-1 trước Trung Quốc vào đúng ngày mùng 1 Tết Nhâm Dần, sau đó có trận hòa 1-1 trước Nhật Bản. Với kết quả trên, đội tuyển Việt Nam đã tạo cột mốc lịch sử khi cân bằng thành tích của đội tuyển Thái Lan từng giành được tại vòng loại cuối cùng của World Cup 2002. Thời điểm đó, đội tuyển Thái Lan giành được 4 điểm sau 4 trận hòa.

Sau đó, tại SEA Games 31 được tổ chức trên sân nhà, huấn luyện viên Park một lần nữa đưa U23 Việt Nam lên ngôi vô địch bóng đá nam, bảo vệ thành công tấm Huy chương Vàng khi đánh bại U23 Thái Lan với tỷ số 1-0 trong trận chung kết.

Ngày 17/10/2022, Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF) thông báo sẽ không gia hạn hợp đồng với ông, hợp đồng giữa 2 bên sẽ chính thức kết thúc vào ngày 31/1/2023. Qua đó, Giải vô địch bóng đá Đông Nam Á (AFF Cup) 2022 sẽ là giải đấu cuối cùng của ông Park Hang-seo trên cương vị huấn luyện viên trưởng đội tuyển quốc gia Việt Nam.

Những danh hiệu vinh danh huấn luyện viên Park Hang-seo

Tại Hàn Quốc

Huân chương Thể thao hạng Nhì năm 2002.
Nhân vật của năm 2018 do Hiệp hội báo chí Hàn Quốc bầu chọn.
Bằng tiến sĩ danh dự ngành quản trị của Đại học Khoa học và Công nghệ Kyungnam năm 2020.
Xếp hạng 38/40 trong danh sách nhân vật quyền lực nhất ở Hàn Quốc do tờ Forbes Hàn Quốc bình chọn năm 2020.

Tại Việt Nam

Huân chương Lao động hạng Ba năm 2018.
Huân chương Hữu nghị năm 2018.
Cúp Chiến thắng 2019 cho hạng mục “Huấn luyện viên nước ngoài xuất sắc nhất của năm”.
Huân chương Lao động hạng Nhì năm 2020.

Tại quốc tế

1 trong 4 nhân vật tiêu biểu của châu Á năm 2018 do Hiệp hội Nhà báo châu Á (AJA) bầu chọn.
Huấn luyện viên xuất sắc nhất Đông Nam Á tại AFF Awards 2019.

(Nguồn: Nhân dân)